Γ. Κουτρουμάνης: Γιατί θα… αποτύχει το νέο Ασφαλιστικό

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗΣ Πρώην Υπουργός Εργασίας 

Το σχέδιο για το ασφαλιστικό που προώθησε στη Βουλή η κυβέρνηση δεν είναι και το... τελικό, αφού μέχρι την ψήφισή του θα προστεθούν οι διατάξεις που αφορούν στις περικοπές των υφιστάμενων συντάξεων, οι οποίες δεν έχουν συμφωνηθεί με το κουαρτέτο. Εκείνο όμως που είναι απόλυτα σαφές από όσα περιλαμβάνονται ήδη στο νομοσχέδιο , είναι ότι μιλάμε για μεγάλες ανατροπές.

Ουσιαστικά οδηγούμαστε και μάλιστα με τρόπο βίαιο, σε ένα εντελώς νέο σύστημα. 

Ένα σύστημα το οποίο θα λειτουργεί, αν θα λειτουργήσει ποτέ, μέσα από ένα υδροκέφαλο ταμείο, που χορηγεί από κύρια σύνταξη μέχρι εφάπαξ βοηθήματα, μένοντας έξω επί του παρόντος τουλάχιστον , μόνο τα επικουρικά ταμεία. 

Πρόκειται για παγκόσμια πρωτοτυπία για ένα σύστημα εισφοροδοτούμενο, όπως είναι το ελληνικό και άλλα πολλά στην Ευρώπη. 

Αυτή η νέα δομή αποτελεί και το πρώτο προβληματικό σημείο του νέου ασφαλιστικού συστήματος. Και εδώ εντοπίζουμε ένα ακόμη πρόβλημα που αφορά την ένταξη του δημοσίου και τη χρηματοδότηση του νέου Φορέα. Η σωστή βέβαια επιλογή είναι η υπαγωγή και των δημοσίων υπαλλήλων στο ΙΚΑ ?ΕΤΑΜ κάτι που έγινε με τον νόμο 3863/2010 για όσους προσελήφθησαν στο Δημόσιο από 1/1/2011 και μετά. Αυτό είχε μια λογική, αφού το ΙΚΑ δεν θα αναλάμβανε ταυτόχρονα και άμεσα το βάρος της πληρωμής των συντάξεων για το Δημόσιο. Αυτό που γίνεται σήμερα δεν θα ήταν αρνητικό εάν υπήρχε παράλληλα η πρόβλεψη για την υποχρέωση του Δημοσίου να καλύπτει το έλλειμμα που αντιστοιχεί στο ασφαλιστικό των δημοσίων υπαλλήλων.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο το Δημόσιο από 1/1/2017 θα πληρώνει στον ενιαίο φορέα, τον ΕΦΚΑ, τις εργοδοτικές εισφορές που αντιστοιχούν στους εργαζόμενους και βέβαια θα αποδίδει το σύνολο μετά από την παρακράτηση και των δικών τους εισφορών που γίνεται και σήμερα. Σωστό, γιατί θα πρέπει κάποτε και το Δημόσιο να λειτουργεί με τα χαρακτηριστικά ασφαλιστικού ταμείου. Όμως και αυτό είναι το μεγάλο θέμα, η διαφορά αυτή μεταξύ ασφαλιστικών εισφορών και συντάξεων, δηλαδή μεταξύ εσόδων και δαπανών, σημαίνει περίπου 3 δισ. ευρώ. Πρόκειται λοιπόν για ένα μεγάλο έλλειμμα για το οποίο εάν δεν υπάρξει σαφής πρόβλεψη και πρόθεση για την κάλυψή του, ο νέος ενιαίος φορέας δεν έχει την παραμικρή πιθανότητα βιώσιμης προοπτικής.

Δεν είναι όμως μόνο αυτό...

Ο ΟΓΑ σήμερα για να καταβληθούν οι συντάξεις επιχορηγείται από το Δημόσιο με 2,8 δισ. ευρώ ετησίως ενώ άλλο 1,5 δισ. ευρώ απαιτούνται για τον ΟΑΕΕ. Αυτές οι επιχορηγήσεις θα συνεχίσουν να αποδίδονται και στον ΕΦΚΑ; 

Γιατί εάν δεν αποδίδονται αυτά τα χρήματα και η κυβέρνηση περιμένει να βελτιωθούν τα έσοδα μέσα από τη σύνδεση των εισφορών με το εισόδημα, μάλλον έχει κάνει λάθος υπολογισμούς. Το ακριβώς αντίθετο θα συμβεί, αφού οι εισφορές για όσους θα μπορούσαν να πληρώσουν, αυξάνονται σε επίπεδα που θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ασυνέπεια και εισφοροδιαφυγή.

Βέβαια το νομοσχέδιο προβλέπει μεγάλες περικοπές στις συντάξεις, κυρίως για τους νέους συνταξιούχους. 

Επομένως θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει ότι μέσα από αυτές τις περικοπές, αν μη τι άλλο, μπορεί να ισορροπήσει οικονομικά ο νέος φορέας.

Όμως παρά τις περικοπές αυτές και πάλι δεν πρόκειται να διασφαλιστεί η πολυπόθητη βιωσιμότητα και αυτό για δύο ακόμη λόγους:

Πρώτον, γιατί τα βάρη μεταφέρονται κυρίως στους νέους με πολύ σκληρά μέτρα, αλλά ανεπαρκή ως προς το οικονομικό αποτέλεσμα, τουλάχιστον για τα αμέσως επόμενα χρόνια.

Δεύτερον, γιατί το νέο τοπίο οδηγεί σε ένα προνοιακό σύστημα, καθόλου ελκυστικό και φιλικό στον πολίτη και τον εργαζόμενο.

Ένα ασφαλιστικό σύστημα με υψηλές εισφορές και δυσανάλογα χαμηλές παροχές. 

Γιατί, μπορεί βέβαια η κυβέρνηση να ισχυρίζεται, ότι δεν θίγονται οι υφιστάμενες κύριες συντάξεις , που ακόμη και αυτό να συμβεί στο τέλος, το εισόδημα του συνταξιούχου και κάθε πολίτη θα δεχθεί ένα ακόμη μεγάλο πλήγμα, μέσα από τις μεγάλες μειώσεις των επικουρικών συντάξεων, του εφάπαξ βοηθήματος αλλά και τις νέες αυξήσεις των έμμεσων και άμεσων φόρων.

Και το κυριότερο, το πιθανότερο ενδεχόμενο είναι αυτό το επίπεδο που διαμορφώνεται για τις νέες συντάξεις και είναι χαμηλότερο κατά περίπου 20% σε σχέση με τις σημερινές, πολύ σύντομα να επεκταθεί σε όλους τους συνταξιούχους.

Οπότε μπορεί ο Ενιαίος Φορέας που αποτελεί τη ναυαρχίδα της μεταρρύθμισης της κυβέρνησης να διασωθεί, αλλά θα έχουν καταρρεύσει οι συνταξιούχοι και οι εργαζόμενοι.