Επίκαιρη Ερώτηση προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης για τα προβλήματα διάθεσης του επιτραπέζιου ροδάκινου

Συζητήθηκε σήμερα στη Βουλή η επίκαιρη ερώτηση της βουλευτή Πέλλας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Θεοδώρας Τζάκρη προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Βαγγέλη Αποστόλου για τα προβλήματα διάθεσης της φετινής παραγωγής επιτραπέζιων ροδάκινων.

Στην πρωτολογία της η βουλευτής ανέφερε προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης:

«Κύριε Υπουργέ,

Στην πρόσφατη επίσκεψή σας στην Βέροια ήσασταν παρών στην υπογραφή του καταστατικού ίδρυσης της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης για τα πυρηνόκαρπα, μια πρωτοβουλία που αποτελεί μια ακόμη προσπάθεια ανάπτυξης της συνεργατικότητας, όπως και εσείς ο ίδιος επισημάνατε.

Οι περιοχές της Πέλλας και της Ημαθίας στηρίζονται στην καλλιέργεια του ροδάκινου, που έχει παίξει και συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο στην τοπική, αλλά στην εθνική οικονομία, δεδομένου ότι τα ροδάκινα είναι από τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας μας.

Εδώ και πολλά χρόνια η διακίνηση του ροδάκινου παρουσιάζει προβλήματα. Το συμπύρηνο ροδάκινο σε περιόδους υπερπαραγωγής, είχε σαν αποτέλεσμα σημαντική μείωση στις τιμές παραγωγού. Μπορώ να θυμηθώ πολύ λίγες χρονιές που ο παραγωγός πραγματικά επωφελήθηκε κάποιων καλών τιμών, αλλά δυστυχώς η ποσότητα της παραγωγής εκείνες τις χρονιές ήταν σημαντικά μειωμένη.

Τα προβλήματα αυτά οδήγησαν σε στροφή των παραγωγών σε επιτραπέζιες ποικιλίες ροδάκινων. Ούτε αυτή η επιλογή ευνόησε τους παραγωγούς. Το ρωσικό εμπάργκο που είναι σε ισχύ από το 2014 δημιούργησε πολλαπλά προβλήματα στην διάθεση της παραγωγής. Οι προσπάθειες της ελληνικής εξαγωγής ροδάκινου να βρει διέξοδο σε άλλους προορισμούς έχει βοηθήσει, αλλά η αντικατάσταση της ρωσικής αγοράς δεν μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη, δεδομένου ότι αυτή η αγορά σχεδόν μονοπωλούσε τις ελληνικές εξαγωγές.

Παράλληλα η περιορισμένη καταναλωτική δύναμη των ελληνικών νοικοκυριών έχει οδηγήσει σε μείωση της εγχώριας κατανάλωσης.

Η αυξημένη παραγωγή φέτος στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, στην Ισπανία και στην Ιταλία, μεγεθύνει το πρόβλημα και οι παραγωγοί μας βρίσκονται για μια ακόμη φορά αντιμέτωποι με πολύ χαμηλές τιμές (κάτω από 15 λεπτά το κιλό) και είναι έρμαια στα χέρια των εμπόρων και των μεσαζόντων.

Οι οργανώσεις παραγωγών του τομέα εξακολουθούν να μην καταφέρνουν να παίξουν το ρόλο τους. Η παθογένεια του συνεταιριστικού κινήματος οδήγησε στην αποτυχία λειτουργίας των οργανώσεων παραγωγών, ενός θεσμού που αν λειτουργούσε σωστά, θα μπορούσε να συσπειρώσει τους παραγωγούς, να συγκεντρώσει την παραγωγή για τη δημιουργία αυτού του κρίσιμου διαπραγματευτικού όγκου και επιπλέον να δημιουργήσει τις συνθήκες απορρόφησης κοινοτικών πόρων με στόχο αντιμετώπιση διαρθρωτικών προβλημάτων του τομέα.

Στην Πέλλα κ. Υπουργέ η οργάνωση των παραγωγών είναι πολύ περιορισμένη. Οι λιγοστές Οργανώσεις παραγωγών και οι λίγοι αγροτικοί συνεταιρισμοί δεν μπορούν να προσφέρουν ουσιαστικές υπηρεσίες στους παραγωγούς.

Η υλοποίηση των έκτακτων μέτρων για το ρωσικό εμπάργκο μέσω των οποίων μπορούν να αποσυρθούν για να οδηγηθούν στην δωρεάν διανομή ή την χυμοποίηση (προς δωρεάν διανομή) 5.355 τόνοι επιτραπέζια ροδάκινα και νεκταρίνια είναι μια μικρή ανάσα για τους παραγωγούς γιατί βοηθά έστω και προσωρινά να εκτονωθεί η πίεση στην αγορά και να ισορροπήσουν οι τιμές. Ωστόσο, όπως γίνεται αντιληπτό, πρόκειται για μια πολύ μικρή ποσότητα σε σχέση με την συνολική φετινή παραγωγή της περιοχής. Πραγματική ανακούφιση θα ήταν μια σημαντική αύξηση των ποσοτήτων αυτών. Για αυτό θα πρέπει:

1. Να κατανείμετε τους επιπλέον 2.000 τόνους από τα έκτακτα μέτρα για το ρωσικό εμπάργκο της περιόδου 1-7-2017 έως 30-6-2018 εξ’ ολοκλήρου στα επιτραπέζια ροδάκινα ώστε να προστεθούν στους ήδη προβλεπόμενους 5.355 τόνους που θα διατεθούν στην δωρεάν διανομή/χυμοποίηση.

2. Να γίνει αίτημα προς τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιπλέον αύξησης των συνολικών ποσοτήτων για το επιτραπέζιο ροδάκινο στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων της περιόδου 1-7-2017 έως 30-6-2018, ώστε να προσεγγίσουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποσότητα από την προβλεπόμενη, δίνοντας την δυνατότητα να αποσυμφορηθεί μερικώς η αγορά.

Όμως κύριε Υπουργέ και πάλι οι πρόνοιες αυτές δεν μπορούν να αντισταθμίσουν την απώλεια του εισοδήματος που θα έχουν φέτος οι παραγωγοί επιτραπέζιων ροδάκινων. Για αυτό θα πρέπει αν θέλετε να συμβάλετε καθοριστικά στην ενίσχυση των παραγωγών αυτών που φέτος δοκιμάζονται:

1. Να εξειδικεύσετε το φάκελο που θα υποβάλετε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στοιχειοθετώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε συνεργασία με τους φορείς την απώλεια του εισοδήματος των παραγωγών επιτραπέζιων ροδάκινων λόγω των πολύ χαμηλών τιμών κατά την φετινή εμπορική περίοδο προκειμένου να διατεθούν ενωσιακοί πόροι στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

2. Σε περίπτωση που αυτό δεν καταστεί εφικτό να ενισχυθούν οι παραγωγοί για την απώλεια εισοδήματος από τις ενισχύσεις deminimis, εφόσον στο τέλος της εμπορικής περιόδου διαπιστωθεί μείωση του εισοδήματός τους (κάτι το οποίο θεωρείται βέβαιο). Ο κανονισμός δίνει ευελιξία για τη χορήγηση ενισχύσεων χωρίς να θίγεται ο ανταγωνισμός, ιδίως σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

3. Να ενεργοποιηθεί για πρώτη φορά το υπομέτρο 17.3 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται η δυνατότητα σταθεροποίησης του εισοδήματος των παραγωγών όταν η σχετική μείωσή του υπερβαίνει το 30% του μέσου ετήσιου εισοδήματος κάθε παραγωγού. Το υπομέτρο 17.3 προβλέπει ταμείο αλληλοβοήθειας στη βάση του οποίου δύναται να δοθούν ενισχύσεις στους γεωργούς που αντισταθμίζουν την απώλεια εισοδήματός τους».

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Β. Αποστόλου απαντώντας στη Βουλή στη βουλευτή ανέφερε ότι οι υπηρεσίες του Υπουργείου βρίσκονται στην φάση της στοιχειοθέτησης σε συνεργασία με τους φορείς ενός φακέλου τεκμηρίωσης της μείωσης του εισοδήματος των παραγωγών επιτραπέζιων ροδάκινων που θα κατατεθεί προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εξασφάλιση κοινοτικών πόρων για την ενίσχυση του εισοδήματος των παραγωγών και επίσης ότι τα στελέχη της Μ.Ε.Α. στις Βρυξέλλες πραγματοποιούν διερευνητικές επαφές με Ισπανούς και Ιταλούς αξιωματούχος για την από κοινού υποστήριξη ενός τέτοιου φακέλου, οι οποίοι ωστόσο δεν είναι ιδιαιτέρως θετικοί γιατί στη χώρα τους υπάρχει υπερπαραγωγή όμως οι παραγωγοί τους δεν πληρώνονται με τόσο χαμηλές τιμές.

Δεσμεύθηκε ότι η μεγαλύτερη ποσότητα των επιπλέον 2.000 τόνων από τα έκτακτα μέτρα για το ρωσικό εμπάργκο της περιόδου 1-7-2017 έως 30-6-2018 θα κατανεμηθεί στα επιτραπέζια ροδάκινα ώστε να προστεθούν στους ήδη προβλεπόμενους 5.355 τόνους που θα διατεθούν στην δωρεάν διανομή /χυμοποίηση.

Ενημέρωσε ακόμη την Βουλευτή ότι οι Υπηρεσίες του Υπουργείου θα καταθέσουν αίτημα προς τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιπλέον αύξησης των συνολικών ποσοτήτων για το επιτραπέζιο ροδάκινο στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων της περιόδου 1-7-2017 έως 30-6-2018, ώστε να προσεγγίσουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποσότητα από την προβλεπόμενη.
Τέλος αναφέρθηκε στα άλλα μέτρα στήριξης της καλλιέργειας του ροδάκινου, που ως εξαγώγιμο προϊόν συμβάλει καθοριστικά στην εξισορρόπηση του εμπορικού ισοζυγίου, μέτρα που αυτή την στιγμή εκπονούνται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, όπως η συνδεδεμένη ενίσχυση, το πρασίνισμα, η εξισωτική, η ενίσχυση για τις βιολογικές καλλιέργειες. Ειδικότερα σε ότι αφορά την χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης αυτή ανέρχονταν σε 3 εκ. ευρώ το 2015 ήτοι σε 169 ευρώ ανά εκτάριο το 2015, η οποία όμως έπεσε στα 167 ευρώ το εκτάριο το 2016 και αυτό πρέπει να προσεχθεί.
Επίσης αναφέρθηκε στα 17 προγράμματα προώθησης του ροδάκινου σε αγορές τρίτων χωρών που αυτή την στιγμή εκπονούνται στο σύνολο της χώρας, καθώς και στο πρόγραμμα COMFUSIO για την καταπολέμηση των εντόμων, βάσει του οποίου θα δοθούν περί τα 387 ευρώ ανά εκτάριο.

Στην δευτερολογία της η κ. Τζάκρη προσέθεσε ακόμη τα εξής:

«Κύριε Υπουργέ,

Άκουσα πολύ προσεκτικά αυτά που μας είπατε.

Είναι γνωστό ότι ο τομέας αντιμετωπίζει διαρθρωτικά προβλήματα, προβλήματα τα οποία μπορούν να βρουν λύσεις γιατί τα εργαλεία υπάρχουν.

Η Διεπαγγελματική Οργάνωση, οι Οργανώσεις Παραγωγών, ακόμη και οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Πιστεύω ακόμη ότι οι πρόνοιες όπως η διάθεση των επιπλέον 2.000 τόνων από το φετινό πρόγραμμα των έκτακτων μέτρων για το ρωσικό εμπάργκο στα επιτραπέζια ροδάκινα θα διευκόλυναν την όλη κατάσταση. Αυτό θα δώσει μια ανάσα στους παραγωγούς της περιοχής, αλλά θα είναι και ένα μήνυμα στην αγορά ότι ο παραγωγός στη φάση της πίεσης έχει τη δυνατότητα να αποσύρει μια ποσότητα του προϊόντος του.

Τέλος, οι Υπηρεσίες του Υπουργείου πρέπει να κάνουν ότι είναι δυνατόν ώστε να ενεργοποιηθεί το υπομέτρο 17.3 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται αντιστάθμισμα στο εισόδημα των παραγωγών όταν η σχετική μείωσή του υπερβαίνει το 30% από το μέσο εισόδημα. Θα αποτελέσει ένα ακόμη δίχτυ ασφαλείας - προστασίας του εισοδήματος των παραγωγών σε περιόδους κρίσεων.

Κύριε Υπουργέ,

Θα συμφωνήσω ότι τα εργαλεία υπάρχουν, απλά τόσο οι παραγωγοί μας όσο και το Υπουργείο θα πρέπει να τα αξιοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σε αυτό το πλαίσιο το Υπουργείο θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει ώστε οι παραγωγοί να εκπαιδευτούν για να μπορούν να σκέφτονται με βάση τα συμφέροντά τους, να μάθουν τα οφέλη της οργάνωσης και να επωφελούνται ενωσιακών πόρων που αυτή τη στιγμή απλά χάνονται.

Σας ευχαριστώ».