«Πόλη, Νοσταλγία μου»

Ο Δήμος Πέλλας και η Μικρασιατική Εστία Ν. Πέλλας στα πλαίσια των Εκδηλώσεων Μνήμης των Σεπτεμβριανών, φιλοξένησαν στη αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Πέλλας τη φωτογραφική έκθεση «Πόλη, Νοσταλγία μου», που επιμελήθηκαν τα μέλη του Ιδρύματος Ανταλλαγέντων Λοζάνης (LozanMubadilleriVakfi) με επιχορήγηση από τον οργανισμό «Ισταμπούλ, Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης 2010». Προϊόν του προγράμματος ήταν η έκθεση, μία ταινία μικρού μήκους και ένα βιβλίο. Η διαδρομή της έκθεσης μεγάλη. Ξεκίνησε από την Κωνσταντινούπολη, με πρωτοβουλία Τούρκων φίλων του καλλιτεχνικού και εικαστικού χώρου. Είναι αφιερωμένη στους Έλληνες της Πόλης που μετά τα γεγονότα του Σεπτέμβρη του '55 υποχρεώθηκαν να φύγουν από τον τόπο γεννήθηκαν και δραστηριοποιούνταν και να καταφύγουν στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια πολύ προσεγμένη δουλειά όπου κάθε ένα από τα ταμπλό της έκθεσης συγκεντρώνει τις ιστορίες 47 Ρωμιών, που διηγείται το πώς έφυγε από τον τόπο που γεννήθηκε και ζούσε. Κάθε ένα ταμπλό αναφέρεται σ' αυτή την ιστορία με φωτογραφία του Έλληνα που την διηγείται σε δύο γλώσσες, στα ελληνικά και στα τουρκικά. Ένας από αυτούς, ο δημοσιογράφος Χιντζάλ Ουλούτς έγραψε στη συνέχεια ένα άρθρο με τίτλο: «Είναι αργά για να επιστρέψετε, αλλά θα μας συγχωρέσετε;». Στη συνέχεια ταξίδευσε στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Έδεσσα, τη Μυτιλήνη, την Καβάλα και στις 17 Σεπτεμβρίου, 7μ.μ. εγκαινιάστηκε στα Γιαννιτσά.
Την ευθύνη της έκθεσης μετά από τη Θεσ/νίκη ανέλαβε ο πρώην ευρωβουλευτής, Ιωάννης Γκλαβάκης. Οι φωτογραφίες, το βιβλίο «Πόλη, Νοσταλγία μου, Πρόσφυγες που νοσταλγούν- Οι Ρωμιοί της Πόλης ξαναθυμούνται» και το αντίστοιχο ντοκιμαντέρ, συμπληρώνουν το τρίπτυχο του προγράμματος που εκπόνησαν οι συντελεστές και οι παραγωγοί του Ιδρύματος Ανταλλαγέντων της Λοζάνης. Τους αξίζουν θερμά συγχαρητήρια για την ευαισθησία και την τόλμη που είχαν, να καταπιαστούν με τη νοσταλγία των Ρωμιών. Οι προσφυγικές αυτές ιστορίες αποτελούν μια σύγχρονη εκδοχή-παραλλαγή του Ομηρικού Νόστου. Το ταξίδι του Οδυσσέα είχε ευτυχή κατάληξη, στην περίπτωση όμως των Ρωμιών το ταξίδι της επιστροφής δε ξεκίνησε ποτέ. Ο Ιωάννης Γκλαβάκης μίλησε για τα ελληνοτουρκικά γεγονότα της εποχής, αλλά και για την πορεία της Ελλάδας σήμερα. «Δεν πάμε καλά ως Ελλάδα» είπε καταρχήν. «Η Μικρασιατική καταστροφή, οφείλεται στην διχόνοια των Ελλήνων». Στη συνέχεια γνωρίζοντας καλά το θέμα των Ελλήνων της Πόλης είπε ότι αυτοί ουσιαστικά έχουν εξοντωθεί τελείως και δεν υπάρχει ελληνισμός στην Κωνσταντινούπολη αφού στην πραγματικότητα οι Έλληνες είναι λιγότεροι από 500. Μάλιστα πέρσι στα ελληνικά σχολεία της Πόλης φοιτούσαν μετά βίας 42 μαθητές.