FRONTEX: Σημαντική υποχώρηση των μεταναστευτικών ροών το 2025 – Νέες μετατοπίσεις διαδρομών

Αισθητή μείωση της παράτυπης μετανάστευσης στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταγράφηκε το 2025, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (FRONTEX). Την περίοδο Ιανουαρίου–Οκτωβρίου, οι ανιχνεύσεις παράτυπων διελεύσεων ανήλθαν σε περίπου 152.000, ποσό που αντιστοιχεί σε πτώση 22% σε σύγκριση με το 2024.

Σήμερα, περισσότεροι από 3.800 αξιωματούχοι του FRONTEX συνδράμουν τις εθνικές αρχές των κρατών-μελών στην επιτήρηση των ευρωπαϊκών συνόρων, σε θαλάσσια, χερσαία και νησιωτικά σημεία εισόδου, στο πλαίσιο κοινών επιχειρήσεων.

Πίεση που μειώνεται – αλλά όχι ομοιόμορφα

Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε σε τρεις βασικές μεταναστευτικές διαδρομές:

• Δυτική Αφρική: -59%

• Δυτικά Βαλκάνια: -46%

• Ανατολικά χερσαία σύνορα: -38%

Αντίθετα, ανοδική πορεία παρουσίασε η Δυτική Μεσόγειος, όπου οι διελεύσεις αυξήθηκαν κατά 27%, κυρίως λόγω αναχωρήσεων από την Αλγερία. Παράλληλα, η Κεντρική Μεσόγειος διατηρήθηκε ως η πλέον επιβαρυμένη διαδρομή, συγκεντρώνοντας περίπου το 40% των συνολικών παράτυπων εισόδων στην ΕΕ.

Μεταξύ των συχνότερων εθνικοτήτων που εντοπίζονται συνολικά στις βασικές μεταναστευτικές οδούς περιλαμβάνονται πολίτες από το Μπαγκλαντές, την Αίγυπτο και το Αφγανιστάν.

Αναλυτικά στοιχεία ανά περιοχή

Στην Κεντρική Μεσόγειο, οι αφίξεις ανήλθαν σε περίπου 59.000, αριθμός σχεδόν αμετάβλητος σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η Λιβύη παραμένει καθοριστικό σημείο εκκίνησης, ευθυνόμενη για περίπου το 90% των αναχωρήσεων στη συγκεκριμένη διαδρομή. Στην Ανατολική Μεσόγειο, οι διελεύσεις μειώθηκαν κατά 25% και διαμορφώθηκαν στις 43.000. Ωστόσο, αξιοσημείωτη είναι η εκρηκτική αύξηση της δραστηριότητας στον διάδρομο Λιβύη–Κρήτη, όπου καταγράφεται άνοδος 272% σε σύγκριση με το 2024, στοιχείο που καταδεικνύει την προσαρμοστικότητα των μεταναστευτικών δικτύων.

Η Δυτική Μεσόγειος κατέγραψε αύξηση αφίξεων, με τη ροή να προέρχεται κυρίως από την Αλγερία, ενώ σημαντικό ποσοστό μεταναστών προέρχεται επίσης από το Μαρόκο.

Η διαδρομή της Δυτικής Αφρικής σημείωσε τη μεγαλύτερη κάμψη σε απόλυτους αριθμούς, με περίπου 14.100 ανιχνεύσεις, μετανάστες κυρίως από το Μάλι, τη Σενεγάλη και τη Γουινέα.

Ανθρώπινο τίμημα και επιμονή των κινδύνων

Παρά τη συνολική μείωση των μεταναστευτικών ροών, οι απώλειες ανθρώπινων ζωών παραμένουν σοβαρή ανησυχία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, πάνω από 1.500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη Μεσόγειο το 2025.

Στη Μάγχη, οι απόπειρες παράτυπης διέλευσης προς το Ηνωμένο Βασίλειο παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα, με οριακή αύξηση 3% και περίπου 59.000 καταγεγραμμένες προσπάθειες.

Ευρωπαϊκή πολιτική: ενίσχυση και προβληματισμοί

Η υποχώρηση των ανιχνεύσεων αποδίδεται στην ενισχυμένη επιχειρησιακή παρουσία του FRONTEX και στη στενότερη συνεργασία με τρίτες χώρες. Ωστόσο, οι έντονες διαφοροποιήσεις μεταξύ των διαδρομών δείχνουν ότι η μεταναστευτική πίεση δεν εξαλείφεται, αλλά μετατοπίζεται. Τα δεδομένα ενισχύουν το επιχείρημα υπέρ της περαιτέρω χρηματοδότησης κοινών ευρωπαϊκών επιχειρήσεων φύλαξης συνόρων, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύουν τα όρια μιας πολιτικής που βασίζεται κυρίως στην αποτροπή.

Η αύξηση της δραστηριότητας στον άξονα Λιβύη–Κρήτη επιβεβαιώνει την ανάγκη για ευέλικτες και προσαρμοστικές στρατηγικές, καθώς και για σταθερή συνεργασία με χώρες προέλευσης και διέλευσης, όπως η Λιβύη και η Αλγερία.

Παρά τη μειωμένη πολιτική πίεση σε ορισμένα κράτη-μέλη, οι συνεχιζόμενες απώλειες ανθρώπινων ζωών στη Μεσόγειο εξακολουθούν να θέτουν κρίσιμα ερωτήματα για τον σεβασμό των ευρωπαϊκών αξιών και των υποχρεώσεων προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ανδρέας Μηλιώνης Δημοσιογράφος