“Λαχανιασμένοι” από την εκκίνηση οι Τσίπρας – Ζάεφ

Η συνομιλία στο χιονισμένο πρώην σανατόριο στις ελβετικές Άλπεις όπου ενεπνεύσθη τα αριστουργήματά του ο Τόμας Μαν μεταξύ των οποίων και το συμβολικό «Θάνατος στην Βενετία» κράτησε τρεις ολόκληρες ώρες.

Ήταν φανερό από τις τελευταίες εξελίξεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΠΓΔΜ πως και οι δύο πρωθυπουργοί έφθασαν στο Νταβός «μαγκωμένοι», αντιλαμβανόμενοι αμφότεροι πως τα περιθώρια ελιγμών που διαθέτουν ήταν περιορισμέναΜία συνομιλία που αναγκαστικά συμπύκνωσε μια αναδρομή σε 25 ολόκληρα χρόνια εκκρεμοτήτων μεταξύ της Αθήνας και των Σκοπίων. Ήταν φανερό από τις τελευταίες εξελίξεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΠΓΔΜ πως και οι δύο πρωθυπουργοί έφθασαν στο Νταβός «μαγκωμένοι», αντιλαμβανόμενοι αμφότεροι πως τα περιθώρια ελιγμών που διαθέτουν ήταν περιορισμένα.

Από τη μία, θα έπρεπε να επιδείξουν τη βούλησή τους να επιλύσουν το ζήτημα δεδομένων των δεσμεύσεών τους έναντι της Ουάσινγκτον και των ισχυρών ετέρων στο ΝΑΤΟ αλλά και του ευρωπαϊκού παράγοντα.

Από την άλλη, θα έπρεπε να αναλογιστούν τους υπαρκτούς συσχετισμούς στην Αθήνα και στα Σκόπια που επί της ουσίας μειώνουν, αν δεν εκμηδενίζουν τα περιθώρια ελιγμών των δύο πρωθυπουργών στο ζήτημα της απάλειψης της ιστορικής εκκρεμότητας από το 1992.

Έπρεπε λοιπόν αμφότεροι να καταλήξουν σε ένα πλαίσιο το οποίο θα καταδείκνυε την πολιτική τους βούληση για λύση αλλά και θα περιόριζε τις προσδοκίες έτσι ώστε επανερχόμενοι στις πρωτεύουσές τους να έχουν τη δυνατότητα ελέγχου των εξελίξεων.

Αυτό και έκαναν. Ο μεν κ. Ζάεφ παραδέχθηκε τις πραγματικές δυσκολίες αλλαγής όλων εκείνων των στοιχείων που σηματοδοτούν τον θεσμικό αλυτρωτισμό που υιοθετήθηκε εξ αρχής μετά την ανακήρυξη του κράτους της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας. Ο κ. Ζάεφ χρησιμοποίησε τη φράση «είναι πολύ δύσκολο θέμα» αφού προηγουμένως επισήμανε ότι προβαίνει σε προσπάθειες διαχείρισης του ζητήματος αλλαγής του Συντάγματος της ΠΓΔΜ. Αυτή η διπλωματικά διατυπωμένη έκφραση οριοθετεί αντικειμενικά το περιοριστικό πλαίσιο που απορρέει από τις πολύ ευαίσθητες πολιτικές ισορροπίες που έχουν διαμορφωθεί στο πολιτικό σκηνικό των Σκοπίων: Άρα τα εμπόδια που κατά τεκμήριο υφίστανται στην επίτευξη μιας συμφωνίας η οποία θα περιέχει το βασικό αίτημα-επιχείρημα της ελληνικής πλευράς που είναι η συνταγματική μεταρρύθμιση προκειμένου να αφαιρεθούν από τον συνταγματικό χάρτη της ΠΓΔΜ αλλά και από το σύνολο της κρατικής λειτουργίας της όλα τα σημεία που στοιχειοθετούν αλυτρωτισμό.

Από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας και πολύ σωστά και σε απόλυτα επίσημο επίπεδο έθεσε το πρόβλημα στις πραγματικές του διαστάσεις. Το πρόβλημα με την ΠΓΔΜ κατά τον κ. Τσίπρα δεν είναι αυτό καθεαυτό το όνομα του κράτους αλλά όλα τα άλλα στοιχεία που σηματοδοτούν τον θεσμικό εθνικισμό που απορρέει από τα βασικά κείμενα που θεμελίωσαν την ανακήρυξη της κρατικής οντότητας της FYROM.

Η διπλωματική αυτή ενέργεια του Έλληνα πρωθυπουργού από μόνη της οριοθετεί με τη σειρά της τον βαθμό δυσκολίας επίτευξης μιας λύσης δεδομένων των πολιτικών συσχετισμών στην Αθήνα αλλά και λόγω της ξεκάθαρης τοποθέτησης της ελληνικής κοινωνίας έναντι του ζητήματος και της χρήσης του όρου «Μακεδονία».

Είναι προφανές πως η εσπευσμένη τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, προέδρου της ΝΔ, λίγο μετά το μεσημέρι της Τετάρτης και πάντως πριν την έναρξη των συνομιλιών μεταξύ Τσίπρα και Ζάεφ στο Νταβός, είχε να κάνει ακριβώς με τη διαφαινόμενη ολοκληρωμένη τοποθέτηση του Έλληνα πρωθυπουργού ως προς τον πρωτεύοντα ρόλο του αλυτρωτισμού στην υπόθεση επίλυσης της εκκρεμότητας με τα Σκόπια. Ο κ. Μητσοτάκης επιχείρησε ένα πολιτικό σπριντ για να προλάβει τον κ. Τσίπρα ώστε να κερδίσει τουλάχιστον τις εντυπώσεις.

Έτσι λοιπόν ο κ. Μητσοτάκης επιχειρώντας μια κυβίστηση, απεμπόλησε τις προηγούμενες θέσεις του έναντι της αποκαλούμενης «γραμμής Βουκουρεστίου» για να υιοθετήσει επί της ουσίας το δόγμα της διατήρησης της εκκρεμότητας. Με τη φράση του «σε μια άλλη συγκυρία και υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσε να συζητήσει την επίλυση του ζητήματος» ο κ, Μητσοτάκης έχοντας διαγνώσει τις αντικειμενικές δυσκολίες ολοκλήρωσης μιας συμφωνίας παρέπεμψε όλη αυτή την ιστορική εκκρεμότητα στις ελληνικές διπλωματικές καλένδες. Με αυτόν τον τρόπο προσπάθησε να αποφύγει τις τάσεις αποσύνθεσης στο εσωτερικό του κόμματός του που είχαν διαμορφωθεί τις τελευταίες 25 ημέρες και διογκώθηκαν μετά το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης.

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, αναγνωρίζοντας και αυτός τις αντικειμενικές δυσκολίες που προκύπτουν από τις κοινωνικές αντιδράσεις, τις δημοσκοπήσεις αλλά και τη διαμόρφωση συσχετισμών στο Κοινοβούλιο μετά το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, φαίνεται πως αποφάσισε να υιοθετήσει τη μέθοδο «εγκαταλείπω διά της πλαγίας» η οποία είναι χρήσιμη όταν διαφαίνονται τα αδιέξοδα.

Όμως τόσο ο κ. Τσίπρας όσο και ο κ. Ζάεφ θα έπρεπε να καταδείξουν σε επίπεδο επικοινωνιακής πολιτικής την πολιτική τους βούληση να επιλύσουν το ζήτημα. Έτσι ο μεν πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ ανακοίνωσε τις αλλαγές ονομασίας του αεροδρομίου των Σκοπίων, ορισμένων αυτοκινητοδρόμων και κάποιων βασικών αρτηριών της πόλης ως έκφραση καλής θελήσεως.

Ο δε πρωθυπουργός της Ελλάδας ανακοίνωσε ως χειρονομία καλής θελήσεως πως θα φέρει για κύρωση στο ελληνικό Κοινοβούλιο τη δεύτερη φάση της συμφωνίας σύνδεσης της ΠΓΔΜ με την ΕΕ καθώς και την υποψηφιότητα της ΠΓΔΜ για ένταξή της στη λεγόμενη πρωτοβουλία Αδριατικής - Ιονίου. Άλλωστε με αυτήν του την ενέργεια ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα έχει τη δυνατότητα να χαρτογραφήσει σε πραγματικό χρόνο και υπό πραγματικές συνθήκες τους συσχετισμούς που θα διαμορφωθούν στο ελληνικό Κοινοβούλιο το οποίο θα κληθεί να επικυρώσει αυτές τις δύο προτάσεις. Ο κ. Τσίπρας θα διαθέτει μια ξεκάθαρη εικόνα για το πώς θα τοποθετηθούν τα κόμματα αλλά και ατομικά οι βουλευτές κυρίως όσον αφορά τη μείζονα και την ελάσσονα αντιπολίτευση.

Όσον αφορά τώρα τη διπλωματική διαδικασία, αυτή θα συνεχίσει κανονικά υπό την εποπτεία των δύο πρωθυπουργών. Άλλωστε ο κ. Μάθιου Νίμιτς θα βρίσκεται στην Αθήνα στις 30 Ιανουαρίου και την επόμενη μέρα θα μεταβεί στα Σκόπια όπου την 1η Φεβρουαρίου θα συναντηθεί με όλους τους εμπλεκόμενους πολιτικούς παράγοντες. Παράλληλα, θα διεξάγονται οι επαφές που έχουν δρομολογήσει οι δύο υπουργοί Εξωτερικών, Κοτζιάς και Διμιτρόφ.

Τόσο οι Αμερικανοί όσο και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ προφανώς παρακολουθούν και κατά τα φαινόμενα δεν έχουν αιφνιδιαστεί από τις εξελίξεις. Γνώριζαν πως το θέμα ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ καθώς και η διαδικασία ένταξης στην ΕΕ δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση. Αντιθέτως, ήταν πλήρως ενημερωμένοι για τα προβλήματα, τους πολιτικούς συσχετισμούς σε Αθήνα και Σκόπια καθώς και το περιορισμένο εύρος πολιτικών ελιγμών που διαθέτει η κυβέρνηση της Αθήνας και η αντίστοιχή των Σκοπίων.

Πολλώ δε μάλλον, όταν διπλωματικοί παρατηρητές τουλάχιστον στην Αθήνα αναγνώριζαν εξ αρχής πως αν δεν λυθεί το βασικό πρόβλημα που είναι ο αποκαλούμενος αλυτρωτισμός και πως εάν δεν διαγραφεί διά παντός από τις διμερείς σχέσεις η κυριαρχούσα καχυποψία, τότε η όποια λύση επί του ονόματος απλώς θα παρέπεμπε στο μέλλον ένα νέο γύρο κρίσεων, αντιθέσεων ακόμη και συγκρούσεων.

Πηγη:zougla.gr