Οι γκρίζες ζώνες της οικονομίας που έβγαλε το πολιτικό ντιλ

«Πολιτικά, η κυβέρνηση μπορεί να αξιοποιήσει το αποτέλεσμα του Eurogroup, αλλά καθαρά οικονομικά τι ακριβώς κέρδισε και είναι ευχαριστημένη;» αναρωτιόταν χθες τεχνοκράτης από τον χώρο των ευρωπαϊκών θεσμών. Το ερώτημα δεν είναι αδικαιολόγητο, από την τεχνοκρατική σκοπιά.

Η ανακοίνωση των υπουργών Οικονομικών για το χρέος, για παράδειγμα, κινείται - μέχρι στιγμής - στην «τσιγκούνικη» λογική Σόιμπλε. Παραπέμπει στο 2018 για τα συγκεκριμένα μέτρα, όπως η επιμήκυνση των περιόδων χάριτος και αποπληρωμής, καθώς και για την επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα. Η τελευταία, μάλιστα, ήταν ήδη κατακτημένη από την Ελλάδα με προηγούμενες αποφάσεις και εφαρμοζόταν ώς τον Αύγουστο του 2015! Τώρα πρέπει να τη διεκδικήσει ξανά για το 2018.

Το πρόγραμμα και το ΔΝΤ Η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους των ευρωπαϊκών θεσμών εξάλλου, που αποκάλυψε προχθές η «Wall Street Journal», στηρίζει το βασικό της σενάριο σε πρόβλεψη για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 3% του ΑΕΠ ώς το 2030. Είναι επιδόσεις που κατά την επικεφαλής του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ δεν μπορούν να θεωρηθούν μακροπρόθεσμα ρεαλιστικές και είναι ένα ερώτημα αν θα κληθεί η Ελλάδα να τις υποστηρίξει με μέτρα και υπό παρακολούθηση σε βάθος χρόνου.

Τα δεδομένα αυτά, βεβαίως, ενδέχεται να τροποποιηθούν κάπως προκειμένου να πεισθεί το ΔΝΤ να επιστρέψει στο πρόγραμμα. Προς το παρόν, το Ταμείο τηρεί σιγήν ιχθύος, αλλά είναι βέβαιο ότι θα ασκήσει πίεση προς αυτή την κατεύθυνση. Η συζήτηση αναμένεται να ξεκινήσει στο EuroWorking Group που έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη.

Περικοπές σε αναμονή Σε ό,τι αφορά τον κόφτη, το άλλο μεγάλο θέμα της προχθεσινής συνάντησης, υπάρχουν ερωτηματικά για τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργεί αλλά και τη διάρκειά του. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο «κόφτης» στην ουσία θα ισχύει επ' αόριστον, ιδίως αν η εφαρμογή των μέτρων ανακούφισης του χρέους συνδεθεί με συγκεκριμένες δημοσιονομικές επιδόσεις. Σε κάθε περίπτωση, από τις περικοπές δεν θα εξαιρούνται μισθοί και συντάξεις. Ετσι, μισθωτοί και συνταξιούχοι θα περιμένουν κάθε χρόνο το αποτέλεσμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού για να μάθουν αν θα διατηρήσουν τις αποδοχές τους ή θα υποστούν περικοπές σε περίπτωση απόκλισης από τους στόχους.

«Η Ευρώπη θέλει να προχωρήσει» Πάντως, το ΔΝΤ δεν έχει πειστεί ότι ο μηχανισμός αυτός θα λειτουργεί τόσο αυτόματα και θεωρεί ότι στην πράξη ο υπουργός Οικονομικών θα μπορεί, ψηφίζοντας νόμους, να ακυρώνει τα μέτρα. Παρά τις εκκρεμότητες, τα ερωτηματικά και το βαρύ τίμημα για την Ελλάδα, ωστόσο, αυτό που σίγουρα προέκυψε από το προχθεσινό Eurogroup είναι ότι «η Ευρώπη θέλει να προχωρήσει, θέλει να υπάρξει συμφωνία» όπως σχολίαζε χαρακτηριστικά πηγή των θεσμών.

Το ίδιο ήθελε και η κυβέρνηση, ευελπιστώντας ότι η αναμενόμενη συμφωνία θα της εξασφαλίσει τουλάχιστον σταθερότητα. Ιδανικά, το σενάριο του Ευκλείδη Τσακαλώτου προβλέπει ότι η πολιτική σταθερότητα θα φέρει με τη σειρά της ανάπτυξη. Στην πραγματικότητα, αυτό θα εξαρτηθεί από το πόσο πειστική θα είναι η συμφωνία. Προς το παρόν, αυτό που διακρίνουν οι αγορές και χθες αντέδρασαν θετικά είναι ότι αποτρέπεται άλλο ένα θερμό ελληνικό καλοκαίρι.

Εφόσον υπάρξει συμφωνία, πάντως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να προχωρήσει σε μία-δύο εβδομάδες στον απευθείας δανεισμό των ελληνικών τραπεζών, μειώνοντας το κόστος τους σε σύγκριση με τον μηχανισμό έκτακτης ανάγκης (ELA) από τον οποίο χρηματοδοτούνται σήμερα.