Ερώτηση της βουλευτή Θ. Τζάκρη για τις πηγές Αραβησσού

Τον επαναπροσδιορισμό των συμβατικών όρων της εκμετάλλευσης των πηγών Αραβησσού από την ΕΥΑΘ Α.Ε. Θεσσαλονίκης και την επίλυση φλεγόντων προβλημάτων που συνδέονται με το καθεστώς διαχείρισης των πηγών, ζήτησε με ερώτησή της στη Βουλή η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Θ. Τζάκρη. Η βουλευτής επισημαίνει στην ερώτησή της προς τα αρμόδια υπουργεία ότι η ανεξέλεγκτη άντληση νερού από τις πηγές μέσω παράνομων γεωτρήσεων που πραγματοποιεί η ΕΥΑΘ Α.Ε. για να ικανοποιήσει κυρίως τις ανάγκες των βιομηχανιών, με μόνο γνώμονα το κέρδος, έχει οδηγήσει τα αποθέματα νερού των πηγών σε κρίσιμο πτωτικό σημείο, με μεγάλο κίνδυνο για τη βιωσιμότητα των πηγών και την καταστροφή του υπάρχοντος οικοσυστήματος. Για τη διατήρηση αυτού του εξαιρετικής σημασίας υδατικού συστήματος των πηγών Αραβησσού απαιτείται η διαχείρισή του να γίνεται ορθολογικά και με σύνεση, με την κατάρτιση προγράμματος συνεχούς παρακολούθησης του υδάτινου ισοζυγίου της λεκάνης τροφοδοσίας των πηγών, ώστε να είναι δυνατές μακροχρόνιες προγνώσεις της αυξομείωσης των αποθεμάτων και να γίνεται αντιστοίχως μακροχρόνιος προγραμματισμός των απολήψεων ώστε να μην έχουμε διαταραχές στα μόνιμα αποθέματα. Η εκμετάλλευση των πηγών θα πρέπει να περιορίζεται μόνο στα ανανεώσιμα και όχι στα μόνιμα αποθέματα νερού και κάθε φορά που παρατηρείται μείωση της στάθμης του νερού (μετά από την διενέργεια μετρήσεων και τον έλεγχο των υδρογεωλογικών συνθηκών στις εγκαταστάσεις της ΕΥΑΘ στις πηγές) κάτω από τα μόνιμα αποθέματα που είναι αναγκαία για την βιωσιμότητα των πηγών και του οικοσυστήματος, θα πρέπει να μειώνεται άμεσα η παροχή προς την εταιρεία. Επιπλέον κρίνεται επιβεβλημένη η εκπόνηση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για όλο το έργο της υδροληψίας των πηγών της Αραβησσού, υποχρέωση που απορρέει από την υπ’ αριθ. 2000/60/ΕΕ Κοινοτική Οδηγία για την διαχείριση των υδάτινων πόρων, όπως αυτή εναρμονίστηκε στην ελληνική νομοθεσία με τον Ν. 3199/2003. Επίσης η κ. Τζάκρη αναφέρει στην ερώτησή της ότι οι ενέργειες της ΕΥΑΘ Α.Ε. για αποκατάσταση του δικτύου μεταφοράς του νερού από τις πηγές προς την Θεσσαλονίκη πρέπει να είναι άμεσες, καθώς αυτό είναι διάτρητο σε μεγάλο βαθμό και ευθύνεται για μια απώλεια νερού της τάξεως του 32%. Τέλος υπάρχει άμεση ανάγκη για κατασκευή από την ΕΥΑΘ Α.Ε. νέων αποθηκευτικών χώρων (δεξαμενών) για τη συλλογή του μεταφερόμενου νερού από τις πηγές Αραβησσού, καθώς οι υπάρχουσες υποδομές αποθήκευσης δεν επαρκούν, με αποτέλεσμα να λαμβάνει χώρα η εγκληματική τακτική της απόρριψης του πολύτιμου και καθαρού νερού των πηγών στη θάλασσα του Θερμαϊκού.- ---------- Το πλήρες κείμενο της ερώτησης της κ. Τζάκρη έχει ως εξής: ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ: 1. ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2. ΠΕΧΩΔΕ 3. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ Θέμα: «Επαναπροσδιορισμός των συμβατικών όρων εκμετάλλευσης των πηγών Αραβησσού από την ΕΥΑΘ Α.Ε. Θεσσαλονίκης» Κύριοι Υπουργοί, Οι πηγές Αραβησσού στο νομό Πέλλας εκπέμπουν σήμα κινδύνου τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της ανεξέλεγκτης άντλησης νερού από την ΕΥΑΘ Α.Ε. Θεσσαλονίκης για να καλυφτούν οι αυξημένες ανάγκες νερού της πόλης για οικιακή, αλλά και για παράνομη βιομηχανική χρήση (Βιομηχανίες της Σίνδου), του διάτρητου δικτύου μεταφοράς του νερού από τις πηγές προς την πόλη της Θεσσαλονίκης και την απουσία επαρκών υποδομών αποθήκευσης του νερού από την ΕΥΑΘ Α.Ε. με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος πολύτιμου νερού να πετιέται αχρησιμοποίητο στην θάλασσα. Πιο συγκεκριμένα, τον Φεβρουάριο του 1976, με την υπ’ αριθ. 153203/1216/627 Κοινή Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Γεωργίας και του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων παραχωρήθηκε στον τότε ΟΥΘ (Οργανισμός Ύδρευσης Θεσσαλονίκης) και σημερινή ΕΥΑΘ Α.Ε. Θεσσαλονίκης δικαίωμα χρήσης νερού από τις πηγές Αραβησσού. Λίγους μήνες αργότερα το 1976 η τότε Κοινότητα Αραβησσού είχε αιτηθεί προς τον ΟΥΘ μια σειρά από αναγκαίες ενέργειες μεταξύ των οποίων τον εξωραϊσμό του περιβάλλοντος χώρου των πηγών και την διατήρηση του φυσικού τοπίου, έργο το οποίο θα έπρεπε κανονικά να ξεκινήσει πάραυτα τον ίδιο χρόνο, ωστόσο μόλις το 2000 υλοποιήθηκε μόνο μερικώς και κατόπιν έντονων πιέσεων του Δήμου Κύρρου. Το σημαντικότερο ωστόσο πρόβλημα αναφορικά με τη διαχείριση των πηγών Αραβησσού από την ΕΥΑΘ Α.Ε. είναι ότι έχει προχωρήσει στην διάνοιξη πολλών παράνομων γεωτρήσεων στις πηγές, χωρίς να έχουν εκδοθεί οι νόμιμες άδειες από τις αρμόδιες υπηρεσίες, με αποτέλεσμα η άντληση νερού να είναι ανεξέλεγκτη εδώ και πολλά χρόνια και να έχει διαταραχθεί επικίνδυνα η ισορροπία στη φυσική ροή του νερού των πηγών, με μεγάλο κίνδυνο στέρεψης και καταστροφής του υδάτινου αυτού πλούτου της περιοχής. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η προαναφερθείσα ΚΥΑ αναφέρει ρητώς ότι η ροή του νερού των πηγών πρέπει να είναι φυσική και όχι τεχνητή μέσω γεωτρήσεων, ενώ ο νόμος 1739/87 για την διαχείριση των υδάτινων πόρων της χώρας αναφέρει ότι απαιτείται να διατηρείται σταθερή μια ελάχιστη διατηρητέα παροχή σε ποτάμια και λίμνες με σκοπό την διατήρηση της οικολογικής τους ισορροπίας και την συνέχιση της ύπαρξής τους ως βιώσιμα υδατικά συστήματα. Επίσης η νέα κοινοτική οδηγία-πλαίσιο για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων (2000/60/ΕΕ) προβλέπει νέες αυστηρότερες ρυθμίσεις και κυρώσεις για τους εμπλεκόμενους φορείς σε περιπτώσεις αυθαιρεσίας. Επειδή τα αποθέματα νερού στη χώρα μας, όπως και παγκοσμίως, είναι σε στενότητα και επειδή η έλλειψη βροχοπτώσεων είναι σύνηθες φαινόμενο τα τελευταία χρόνια στην χώρα μας (ξηρό κλίμα), με τις ανάγκες για νερό να έχουν αυξηθεί πάρα πολύ λόγω της αύξησης του πληθυσμού και της βελτίωσης της ποιότητας ζωής, καθίσταται σαφές πως αν θέλουμε να εξασφαλίσουμε την επάρκεια υδάτινων πόρων και για το μέλλον η διαχείριση αυτών πρέπει να είναι ορθολογική και με σύνεση. Συγκεκριμένα για τις πηγές Αραβησσού απαιτείται πρόγραμμα συνεχούς παρακολούθησης του υδάτινου ισοζυγίου της λεκάνης τροφοδοσίας των πηγών ώστε να είναι δυνατές μακροχρόνιες προγνώσεις της αυξομείωσης των αποθεμάτων και να γίνεται αντιστοίχως μακροχρόνιος προγραμματισμός των απολήψεων ώστε να μην έχουμε διαταραχές στα μόνιμα (ρυθμιστικά) αποθέματα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η εκμετάλλευση των πηγών θα πρέπει να περιορίζεται μόνο στα ανανεώσιμα και όχι στα μόνιμα αποθέματα νερού. Κάθε φορά λοιπόν που παρατηρείται μείωση της στάθμης του νερού (μετά από την διενέργεια μετρήσεων και τον έλεγχο των υδρογεωλογικών συνθηκών στις εγκαταστάσεις της ΕΥΑΘ στις πηγές) κάτω από τα μόνιμα αποθέματα που είναι αναγκαία για την βιωσιμότητα των πηγών και του οικοσυστήματος, θα πρέπει να μειώνεται άμεσα η παροχή προς την εταιρεία. Επιπλέον κρίνεται επιβεβλημένη η εκπόνηση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για όλο το έργο της υδροληψίας των πηγών της Αραβησσού, υποχρέωση που απορρέει από την υπ’ αριθ. 2000/60/ΕΕ Κοινοτική Οδηγία για την διαχείριση των υδάτινων πόρων, όπως αυτή εναρμονίστηκε στην ελληνική νομοθεσία με τον Ν. 3199/2003. Φλέγον είναι επίσης εδώ και πολλά χρόνια το πρόβλημα της μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα λόγω ανεξέλεγκτης ρήψης λυμάτων στην ευρύτερη περιοχή των πηγών της Αραβησσού και της απουσίας ενός δικτύου αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων. Τέλος άμεση πρέπει να είναι η αποκατάσταση του δικτύου μεταφοράς του νερού της ΕΥΑΘ από τις πηγές της Αραβησσού προς το αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, καθώς αυτό σήμερα είναι διάτρητο σε μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα την απώλεια νερού κατά 32 %. Επιπρόσθετα, οι υπάρχουσες δεξαμενές αποθήκευσης νερού της ΕΥΑΘ που συλλέγουν το νερό πριν την διοχέτευσή του για τις ανάγκες ύδρευσης των κατοίκων και των βιομηχανιών της Θεσσαλονίκης δεν επαρκούν και ως εκ τούτου μεγάλο μέρος του νερού που μεταφέρεται στην πόλη από την Αραβησσό να μη δύναται να αποθηκευτεί και να πετιέται αχρησιμοποίητο στην θάλασσα. Από όλα τα παραπάνω προκύπτει ότι απαιτείται ένας προσδιορισμός εκ νέου των όρων της Σύμβασης εκμετάλλευσης των πηγών Αραβησσού από την ΕΥΑΘ Α.Ε. ως προς τα έργα υποδομής που πρέπει να υλοποιήσει, καθώς και τις μελέτες που πρέπει να πραγματοποιεί η ΕΥΑΘ σε τακτική βάση για την εξακρίβωση κάθε φορά των υπαρχόντων αποθεμάτων και την ανάληψη των ενδεικνυόμενων μόνο ποσοτήτων νερού σύμφωνα με περιβαλλοντικά κριτήρια βιωσιμότητας. Επαναδιαπραγμάτευση βέβαια απαιτείται και για την χρήση του νερού των πηγών που μεταφέρεται στην Θεσσαλονίκη, δεδομένου ότι είναι απαράδεκτη η αλόγιστη παροχή νερού από την ΕΥΑΘ στις βιομηχανίες της Σίνδου και γενικότερα της Ανατ. Θεσσαλονίκης, με μόνη επιδίωξή της την επίτευξη ολοένα και μεγαλύτερου οικονομικού κέρδους, χωρίς να υπάρχει ενδιαφέρον για την βιωσιμότητα των πηγών και την δυνατότητα συνέχισης της ύδρευσης της πόλης και στο μέλλον, πολύ περισσότερο που η αρχική σύμβαση με τον ΟΥΘ προέβλεπε την άντληση νερού με σκοπό την ύδρευση μόνο της Θεσσαλονίκης, κάτι που έχει μεταβληθεί άρδην τα τελευταία χρόνια μετά την μετατροπή του ΟΥΘ σε ανώνυμη εταιρεία (ΕΥΑΘ) με σκοπό της το κέρδος. Για τους λόγους αυτούς ερωτάστε κκ. Υπουργοί: 1. Πόσες παράνομες γεωτρήσεις της ΕΥΑΘ Α.Ε. υπάρχουν στις πηγές Αραβησσού σήμερα που δεν έχουν άδεια από τις αρμόδιες υπηρεσίες και αντίκεινται στην ελληνική και κοινοτική νομοθεσία; 2. Προτίθεσθε να ενεργήσετε καταλλήλως ούτως ώστε να καταργηθούν οι παράνομες γεωτρήσεις της ΕΥΑΘ Α.Ε. στις πηγές Αραβησσού, που έχουν οδηγήσει σε κρίσιμη μείωση των αποθεμάτων νερού των πηγών, με κίνδυνο στέρεψης και καταστροφής του υπάρχοντος οικοσυστήματος, δεδομένου ότι οι πηγές Αραβησσού έχουν χαρακτηριστεί από το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας ως σπάνιος υγρότοπος εθνικής σημασίας; 3. Προτίθεστε να φροντίσετε να ξεκινήσει πάραυτα ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ελέγχου και παρακολούθησης του υδάτινου ισοζυγίου της λεκάνης τροφοδοσίας των πηγών από το όρος Πάϊκο, ούτως ώστε να γίνεται ένας μακροχρόνιος προγραμματισμός των απολήψεων και να διασφαλίζεται έτσι η διατήρηση χωρίς διαταραχές των μόνιμων αποθεμάτων νερού; 4. Προτίθεστε να εξασφαλίσετε με την ταυτόχρονη ενημέρωση των τοπικών υπηρεσιών την τακτική διενέργεια μετρήσεων και τον έλεγχο των υδρογεωλογικών συνθηκών στις εγκαταστάσεις της ΕΥΑΘ στις πηγές με σκοπό τη μείωση της άντλησης νερού από την ΕΥΑΘ κάθε φορά που η στάθμη του νερού είναι σε κρίσιμο επίπεδο και απειλούνται τα μόνιμα αποθέματα; 5. Είναι μέσα στα σχέδιά σας η διενέργεια μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για όλο το έργο της υδροληψίας των πηγών της Αραβησσού σύμφωνα με τα οριζόμενα από την υπ’ αριθ. 2000/60/ΕΕ Κοινοτική Οδηγία για την διαχείριση των υδάτινων πόρων; 6. Προτίθεστε να μεριμνήσετε για την αποκατάσταση του δικτύου μεταφοράς νερού της ΕΥΑΘ Α.Ε. από τις πηγές Αραβησσού προς την Θεσσαλονίκη, το οποίο είναι διάτρητο και συντελεί στην απώλεια πολύτιμου νερού της τάξεως του 32%; 7. Σκοπεύετε να φροντίσετε για την δημιουργία νέων υποδομών αποθήκευσης νερού στην ΕΥΑΘ Α.Ε. ούτως ώστε οι διαθέσιμες δεξαμενές να επαρκούν για τη συγκέντρωση του νερού από τις πηγές Αραβησσού και να πάψει να υφίσταται το εγκληματικό φαινόμενο της απόρριψης πολύτιμου νερού στη θάλασσα του Θερμαϊκού; 8. Προτίθεστε να προωθήσετε την αναγκαία κατασκευή ενός ολοκληρωμένου δικτύου αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων στην περιοχή της Αραβησσού με σκοπό να δοθεί ένα τέλος στη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα των πηγών; 9. Σκοπεύετε να φροντίσετε για την ολοκλήρωση της αναγκαίας διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου των πηγών Αραβησσού, η οποία το 2000 υλοποιήθηκε μόνο μερικώς, δεδομένου ότι ο υγρότοπος έχει σπάνια περιβαλλοντική αξία και οφείλει να αναδειχθεί; 25 /8 /2008